Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców przyjmuje ze zrozumieniem intencję ustawodawcy w zakresie kontroli tego, co spożywają małoletni, jednak zaproponowane w ustawie restrykcje są nieproporcjonalne i dyskryminujące kategorię napojów energetyzujących. 

Poselski projekt ustawy zawiera szereg daleko idących postanowień dotyczących ograniczeń w dozwolonych sposobach sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny tj. zakaz sprzedaży w automatach, który prowadzi do ograniczenia dostępności tych produktów dla osób dorosłych, czyli zdecydowanie wychodzi poza cel przedmiotowej regulacji.

Projekt wprowadza także konieczność dodatkowego oznakowania napojów energetyzujących, nie zapewniając odpowiedniego czasu na dostosowanie się przedsiębiorców do nowych uregulowań. Producenci staną przed wyzwaniem wymiany dotychczas stosowanych etykiet, które jest procesem złożonym i czasochłonnym. W przypadku puszek metalowych, wiąże się to z całkowitą wymianą opakowania, a nie samej etykiety.

Zaproponowany przez projektodawców sposób oznakowania budzi ogromne kontrowersje branży. Zaproponowany zapis dotyczący oznaczania napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny narusza zasadę proporcjonalności wprowadzając nieadekwatne wymogi do wpływu napojów energetyzujących na osoby dorosłe i zbyt daleko idące rozwiązania stanowiące wprost przepis techniczny wymagający notyfikacji. Branża żywnościowa z własnej intencji zaproponowała włączenie obowiązku zamieszczania na opakowaniach napojów energetyzujących nazwy tej kategorii. Oznaczenia takie miałyby być zamieszczane w sposób widoczny, czytelny i nieusuwalny. Propozycja ta miała na celu poprawę komunikacji z konsumentami, a także ułatwienie sprzedawcom rozróżnienia tej kategorii od innych produktów dostępnych na rynku. Uważamy jednak, że zaproponowane oznakowanie przewidujące zamieszczenie na opakowaniu ramki, zajmującej min. 1/10 powierzchni opakowania, dyskryminuje tę kategorię i nie ma uzasadnienia przy założeniu, że produkty będą sprzedawane wyłącznie osobom pełnoletnim.

Co więcej, obecne zapisy projektu ustawy powodują brak możliwości produkcji w Polsce napojów objętych zakresem ustawy, jednak z przeznaczeniem na inne rynki, bez polskiego oznakowania, co może wpływać na gorszy odbiór produktów przez konsumentów zagranicznych, a przez to negatywnie wpływać na sytuację ekonomiczną polskich producentów.

Uwagę zwracają również niewspółmiernie wysokie kary przewidziane w projekcie ustawy za nieprawidłowe oznakowanie produktów. Produkcja lub import napojów energetyzujących po 1 stycznia 2024 r. bez właściwego oznakowania kwalifikowane są jako przestępstwo, za które grożą sankcje w postaci kar finansowych do 200 tys. zł, a nawet kara pozbawienia wolności.

Podkreślamy także, iż ograniczenie wiekowe, ale przede wszystkim lokalne zasady etykietowania są typowym przykładem barier technicznych w swobodnym przepływie towarów w UE. Tym samym, zgodnie z opinią Rady Ministrów wyrażoną w stanowisku z dnia 12 lipca br., przedmiotowy projekt ustawy może być uznany za przepis techniczny i w efekcie może się wiązać z koniecznością notyfikacji w trybie dyrektywy 2015/1535. Konkluzję, że projekt ustawy wymaga notyfikacji jednoznacznie potwierdza także załączona do projektu opinia Biura Analiz Sejmowych z dnia 15 lutego 2023 r. (BAS-WAPEiM-244/23). W związku z powyższym, dalsze procedowanie projektu ustawy z zaniechaniem obowiązku notyfikacji przepisów technicznych może nieść za sobą poważne negatywne skutki dla bezpieczeństwa prawnego polskich przedsiębiorców, stabilności systemu prawa, interesów gospodarczych Skarbu Państwa, a także relacji Polski z instytucjami Unii Europejskiej.